نمك تصفيه شده چگونه نمكي است؟

نمك تصفيه شده چگونه نمكي است؟

نمك نامي است عام كه به "كلرور سديم" به صورت بلورهاي سفيد مكعبي شكل با دانه هاي بسيار ريز در طبيعت وجود دارد. نمك طعام محصولي است متبلور، شور مزه و بدون بو كه عمدتاً كه از كلرورسديم تشكيل شده است.

از آغاز تاريخ زندگي بشر كاربرد كلرورسديم به عنوان يك نوع چاشني كه به رژيم غذايي افزوده مي شودكاملاً روشن است و خواص ضد ميكروبي نمك و خاصيت نگهداري مواد غذايي و جلوگيري از فساد آن ها روشي متداول در زندگي بشر بوده است.

امروزه با توجه به شيوع بالاي بيماري قلبي و عروقي و پر فشاري خون مصرف زياد نمك به عنوان يكي از مهمترين عوامل خطر در بروز اين بيماري شناخته شده است، آمار نشان مي دهد كه از هر 800 مورد مرگ مير در كشور 300 مورد آن ناشي از بيماري قلبي و عروقي مي باشد. سرانه مصرف نمك بنا به توصيه سازمانهاي بين المللي بايستي به حداكثر 5 گرم در روز (2 گرم سديم) كاهش پيدا كند. اين در حالي است كه اين ميزان در كشور ما دو تا سه برابر حداكثر ميزان مجاز برآورده شده است.

نمك در طبيعت به دو صورت جامد (معدن نمك) و محلول در آب دريا وجود دارد. در نواحي مختلف ايران، معادن نمك به صورت كوه هاي نمك و نمك دريا ديده مي شوند. نمك به دست آمده در معادن، داراي ناخالصي هايي است كه براي سلامتي انسان بسيار مضر مي باشد. به همين دليل بايد از نمك تصفيه شده (تبلور مجدد) استفاده كند.

چرا بايد  نمك يد دار استفاده كنيم؟

يد يك عنصر طبيعي مورد نياز براي بدن است كه بايد از طريق برنامه غذايي روزانه تامين شود. كمبود يد باعث بزرگي غده تيروئيد مي گردد. بزرگي غده تيروئيد را گواتر مي نامند.

اختلال در رشد مغزي و جسمي، كم شنوايي، لالي، لوچي چشم، كاهش بهره هوشي كودكان، كاهش قدرت يادگيري و افت تحصيلي از ديگر عوارض كمبود يد است.

بهترين راه پيشگيري ازكمبود يد و گواتر ناشي از آن مصرف "نمك يددار تصفيه شده"، انواع ماهي ها و ديگر آبزيان به مقدار كافي است. "نمك يددار تصفيه شده" هنگام پخت غذا و يا در سفره قابل استفاده است.

نمك يد دار را چگونه نگهداري كنيم؟

- نمك يددار را نبايد در معرض نور مستقيم خورشيد و يا رطوبت قرار داد چون يد آن از بين مي رود.

- نمك يددار تصفيه را بايد در ظروف بدون منفذ پلاستيكي، چوبي، سفالي و يا ظرف شيشه اي رنگي كه نور از آن عبور نمي كند نگهداري كرد.

- ظرفي كه در آن نمك يددار نگهداري مي شود بايد هميشه در بسته باشد. چون اگر نمك يددار در معرض هوا قرار گيرد، يد آن از بين مي رود.

- ذخيره كردن نمك به مدت طولاني باعث كاهش ميزان يد آن مي شود. سعي كنيد نمك يددار را حداكثر تا 6 ماه پس از خريد مصرف كنيد.

- در هنگام طبخ غذا، در اواخر پخت، نمك يددار تصفيه را به آن اضافه كنيد تا مقدار بيشتري يد در غذا باقي بماند.

به خاطر داشته باشيد:

- تمام افراد خانواده، اعم از كودكان و بزرگسالان، بايد نمك يددار تصفيه مصرف كنند.

- با مصرف نمك يددار ميزان يد مورد نياز بدن به راحتي تامين مي شود.

- كساني كه پزشك مصرف نمك را براي آنها ممنوع كرده است، نبايد از نمك يددار تصفيه (تبلور مجدد)  هم استفاده نمايند.

- مصرف زياد نمك يددار هم مي تواند موجب افزايش فشار خون بشود. نمك در افزايش فشار خون بسياري از افراد تاثير دارد.

- بعضي از افراد به صورت ژنتيكي مستعد ابتلا به پر فشاري خون در اثر مصرف نمك هستند. افراد مبتلا به بيماري هاي مزمن كليه يا ديابت، كساني كه يكي يا هر دو والدين آنها مبتلا به پرفشاري خون هستند و افراد بالاي 50 سال با مصرف نمك شانس بيشتري براي ابتلا به پر فشاري خون دارند.

- كاهش مصرف نمك علاوه بر كنترل فشار خون بالا، سبب پيشگيري از ابتلا به اين بيماري نيز مي شود.

چند نكته مهم:

- براي اينكه با مشكل گواتر و اختلالات ناشي از كمبود يد در جامعه روبرو نشويم، توصيه مي شود كه از نمك هاي يددار تصفيه شده در برنامه غذايي روزانه استفاده كنيم.

- به خاطر داشته باشيد كه وجود ناخالصي ها در نمك، علاوه بر ايجاد عوارض نامطلوب، باعث كاهش شوري نمك شده و در نتيجه افزايش مصرف نمك را به دنبال دارد.

- نمك هاي تصفيه شده (تبلور مجدد) به دليل خلوص بالا، ميزان يد را بهتر و به مدت بيشتري حفظ مي نمايند.

ضررهاي مصرف نمك غير تصفيه:

- در نمك هايي كه تصفيه نيستند مواد نامحلول مانند شن، ماسه، خاك، گچ و مواد آلوده كننده و مواد محلول سختي مانند كلسيم و منيزيم، فلزات سنگين مثل سرب، جيوه، آرسنيك، كادميوم وجود دارد.

- اين ناخالصي ها مي توانند عوارض نامطلوبي در دستگاه گوارشي، كبد، كليه و ريه ها ايجاد كنند و حتي منجر به بروز مسموميت شوند. اختلال در جذب ريز مغذي هايي مانند آهن و روي از مضرات ديگر ناخالصي هاي نمك هاي خوراكي است.

- همواره بايد به وجود پروانه ساخت از وزارت بهداشت و قيد عبارت " يددار تصفيه شده (تبلور مجدد)" بر روي بسته نمك دقت نمود.

- از نمك هاي يددار تصفيه (تبلور مجدد) كه داراي كد بهداشتي و پروانه ساخت از وزارت بهداشت هستند، استفاده كنيد.

- حتي الامكان سعي شود نمك به اندازه مصرف خريداري شده و از نگهداري نمك براي مدت طولاني خودداري گردد.

رعايت نكات بالا در سلامت تغذيه اي مردم اثرات جدي و هميشگي داشته و با در نظر گرفتن شيوه هاي صحيح زندگي مي تواند موجب شادابي، سلامت و بهبود تغذيه جامعه گردد.